Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych  dla osób z zaburzeniami psychicznymi obejmuje:

  1. Uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym:
    1. kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowanie do aktywności, leczenia i rehabilitacji, prowadzenie treningów umiejętności samoobsługi i umiejętności społecznych oraz wspieranie, także w formie asystowania w codziennych czynnościach życiowych, w szczególności takich jak: samoobsługa, zwłaszcza wykonywanie czynności gospodarczych i porządkowych, w tym umiejętność utrzymania i prowadzenia domu, dbałość o higienę i wygląd, utrzymywanie kontaktów z domownikami, rówieśnikami, w miejscu nauki i pracy oraz ze społecznością lokalną, wspólne organizowanie i spędzanie czasu wolnego, korzystanie z usług różnych instytucji,
    2. interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, w tym: pomoc w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych – poradnictwo specjalistyczne, interwencje kryzysowe, wsparcie psychologiczne, rozmowy terapeutyczne, ułatwienie dostępu do edukacji i kultury, doradztwo, koordynacja działań innych służb na rzecz rodziny, której członkiem jest osoba uzyskująca pomoc w formie specjalistycznych usług; kształtowanie pozytywnych relacji osoby wspieranej z osobami bliskimi, współpraca z rodziną – kształtowanie odpowiednich postaw wobec osoby chorującej, niepełnosprawnej,
    3. pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, w tym: w uzyskaniu świadczeń socjalnych, emerytalno-rentowych, w wypełnieniu dokumentów urzędowych,
    4. wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, w tym zwłaszcza: w szukaniu informacji o pracy, pomoc w znalezieniu zatrudnienia lub alternatywnego zajęcia, w szczególności uczestnictwo w zajęciach (np. warsztatów terapii zajęciowej, zakładach aktywności zawodowej, środowiskowych domach samopomocy, centrach i klubach integracji społecznej, klubach pracy), w kompletowaniu dokumentów potrzebnych do zatrudnienia; w przygotowaniu do rozmowy z pracodawcą, wspieranie i asystowanie w kontaktach z pracodawcą; w rozwiązywaniu problemów psychicznych wynikających z pracy lub jej braku;
    5. pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi, w tym: nauka planowania budżetu, asystowanie przy ponoszeniu wydatków; pomoc w uzyskaniu ulg w opłatach; zwiększanie umiejętności gospodarowania własnym budżetem oraz usamodzielnianie finansowe.
    6. we wskazanych przez OPS przypadkach osoba realizująca specjalistyczne usługi opiekuńcze opracowuje, we współpracy z pracownikiem socjalnym szczegółowy miesięczny program realizacji usług  oraz opracowuje sprawozdania z realizacji powyższego programu.
  2. Pielęgnacja – jako wspieranie procesu leczenia (w szczególności dla osób, które ze względu na szczególny stan zdrowia wymagają opieki i pielęgnacji w miejscu zamieszkania), w tym:
    1. pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych,
    2. uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych,
    3. pomoc w wykupywaniu lub zamawianiu leków w aptece (ze środków finansowych odbiorcy usług), w aptekach położonych najbliżej miejsca zamieszkania
    4. pilnowanie przyjmowania leków, zgodnie ze zleceniem lekarskim oraz obserwowanie ewentualnych skutków ubocznych ich stosowania, w tym rozkładanie i aplikacja leków trudnych do samodzielnego przyjęcia z wyłączeniem iniekcji, mierzenie ciśnienia tętniczego, mierzenie glikemii i temperatury ciała aparaturą odbiorcy usług,
    5. w szczególnie uzasadnionych przypadkach - zmiana opatrunków (na zlecenie lekarza), pomoc w użyciu środków pomocniczych i materiałów medycznych, przedmiotów ortopedycznych, a także w utrzymaniu higieny, w tym w szczególności dla osób leżących,
    6. mycie odbiorcy usług w łóżku (wyłącznie dla osoby leżącej),
    7. higiena jamy ustnej, protez zębowych, mycie głowy,
    8. pielęgnacja paznokci rąk i nóg,
    9. kąpiel w asyście osoby drugiej lub przy użyciu sprzętu wspomagającego odbiorcy usług,
    10. zmiana odzieży, bielizny osobistej i pościelowej,
    11. opróżnienie i utrzymanie w czystości worka z moczem, basenu, „kaczki”, podawanie i odbieranie kaczki/basenu, opróżnianie/wymiana worka z wydalinami,
    12. zmiana pampersa/pieluchomajtek i innych środków pomocniczych,
    13. ułożenie odbiorcy w łóżku i zmiana pozycji ułożeniowej, w sytuacji tego wymagającej w obecności drugiej osoby,
    14. asystowanie przy przejściu odbiorcy usług na wózek/fotel w sytuacji tego wymagającej w obecności osoby drugiej lub przy użyciu sprzętu wspomagającego odbiorcy usług,
    15. zapobieganie odleżynom i odparzeniom,
    16. nacieranie i oklepywanie, stosowanie okładów i kompresów, pielęgnacja miejsc zmienionych chorobowo,
    17. karmienie odbiorcy usług w razie takiej konieczności, podanie płynów.
    18. pomoc w dotarciu do placówek ochrony zdrowia, placówek rehabilitacyjnych.
  3. Pomoc mieszkaniowa, w tym:
    1. w uzyskaniu mieszkania,  negocjowaniu i wnoszeniu opłat,
    2. w organizacji drobnych remontów, adaptacji, napraw, likwidacji barier architektonicznych,
    3. kształtowanie właściwych relacji z sąsiadami i gospodarzem domu.
  4. Rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie wykraczającym poza uprawnienia wynikające z przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1938 z późn. zm.):
    1. zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii,
    2. współpraca ze specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług.
  5. Zapewnienie  dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno – wychowawczych w wyjątkowych przypadkach, jeżeli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć, o których mowa  w art. 7 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2017 r., poz. 882 z późn. zm.).